SMARTCirculair Toolkit – Circulair ontwerpen en bouwen
Insert oprichter Peter Kruikniet, heeft o.a. een soort van marktplaats voor gebruikte bouwmaterialen die opgeslagen liggen bij hun partners
SMARTCirculair Toolkit - Circulair ontwerpen en bouwen met o.m.: uitgangspunten, hergebruik, alternatieve materialen, waar vind je gebruikte materialen?
De doelen van jullie circulair, klimaatpositief ontwerp zouden moeten zijn:
- Hoe kunnen we CO2/Broeikasgassen reduceren?
- Welke materialen kunnen we gebruiken in plaats van verbruiken?
Deze doelen moeten steeds in combinatie worden onderzocht.
Note; als je een materiaal maar eenmalig kunt gebruiken vanwege chemische lijmstoffen of anders, verdwijnt het in de verbrandingsoven en hebben we er niets meer aan. Dus onderzoek bij je leverancier waaruit het materiaal uit bestaat en hoe je het zo kunt toepassen dat je het weer kunt hergebruiken.
Ga op zoek naar kolderverhalen van producten
Ga op zoek naar kolderverhalen van productenIs je materiaal 100% circulair? Dus herbruikbaar en niet herbruikbaar?
- Ken je de samenstelling van je product tot op het laatste korreltje?
- Kun je er een ander product van maken?
- Heeft het product tijdens de gebruiksfase een positieve toegevoegde waarde zoals de luchtzuiverende Desso vloerbedekkingstegel?
Uitdaging tijdens de finale: presenteer het grootste kolderverhaal van de leverancier(s) die je gebeld hebt.
Floriade paviljoen The Voice of Urban Nature
De gevel is gemaakt van kalkhennep, maar is niet beige. Door toevoeging van de rode kleurstof afkomstig uit de plant meekrap, zijn ze roze. Weer eens wat anders dan de standaard ‘eco-look’.
Losmaakbaar bouwen, hoe moeilijk kan het zijn?
Losmaakbaar bouwen, hoe moeilijk kan het zijn?Ga je naar een camping, een festival of een kermis dan weet je dat de attracties en ‘gebouwen’ in een paar dagen worden opgebouwd en weer afgebroken.
Zo worden er op een festivalterrein zelfs parkeergarages van drie verdiepingen losmaakbaar opgezet en na het festival weer afgebroken. Waarom is het dan toch zo moeilijk? Bouwers zijn vaak heel trots op hun resultaat maar als je doorvraagt blijkt soms maar 26% van het gebouw losmaakbaar. Dat kan beter vind je niet?
test
Circulair Beton
Wil je meer weten over circulair beton?
MaterialenpaspoortLevensCyclusAnalyse (LCA)
LevensCyclusAnalyse (LCA)“De circulaire ontwerper is een ‘levenscycluscoach’, die zich niet alleen bezighoudt met de customer journey van de gebruiker, maar ook met de levenscyclus van materialen van een product, inclusief hergebruik, recycling et cetera. De ontwerper begrijpt wat de milieu- en sociale consequenties zijn bij elke materiaalkeuze. Dat betekent dat je je moet verdiepen in de impact van de winning van materialen, de impact van productie en transport, de levensduur van het product en de mogelijkheden van materialen na de gebruiksfase. Dit is relatief makkelijk te achterhalen door zogenaamde levenscyclusanalyses (LCA) die al deze elementen op een rij zetten, waardoor je je eigen afwegingen kunt maken. Zo’n analyse is een krachtig instrument om levenscyclusstrategieën te ontwerpen.” Miquel Ballester Salvà – Fairphone
Het nieuwe normaal | Gebouw van Cirkelstad (LINK)
Een ontwerpproces is meer dan het kiezen van een vorm of materiaal.
In verbinding met de gebouwde omgeving betekent circulair bouwen en ontwerpen dat we – op alle schaalniveaus – opnieuw moeten ‘doordenken’ hoe we:
- ontwerpen
- produceren
- monteren, gebruiken
- beheren
- onderhouden
- demonteren
- transformeren
- hergebruiken
Dus niet alleen op het niveau van het gebouw, maar ook hoe we omgaan met de locatie en wat dit betekent op component- en materiaalniveau.
Circulaire lessen van toonaangevende architecten
Circulaire Bouwmaterialen
Bouwen met sloopmateriaal, spijkerbroeken en koffiebekers?
Als het voorlopig ontwerp van de opdracht gemaakt is, kan er gekeken worden hoe het ontwerp verrijkt kan worden met demontabele bouwsystemen en welke circulaire en herbruikbare bouwmaterialen passen in de ontwerp-uitgangspunten.
Video over circulair bouwen
Video over circulair werken met sandwichpanelen
Gestapeld modulair verdichten in de stad
Bureau MOOS: Vanaf het eerste idee zetten we de woning in een digitale gebouw configurator.
- Handig voor het toetsen van de financiële, ecologische en sociale haalbaarheid van een specifieke locatie en de ideale woonmix
- Ook voor het monitoren van de levenscyclus van de woning. Dit maakt samenwerking, bouw, onderhoud en eigenaarschap veel eenvoudiger.
Partners in het ecosysteem
MOOS werkt met partners (gerenommeerde, onafhankelijke bouwers en adviseurs) om ervoor te zorgen dat alle partners zich verantwoordelijk (blijven) voelen over de gehele levenscyclus van het door hen geleverde producten. Innovatie, kwaliteit en circulariteit zijn hierin de weg naar kostenbesparing en schaalbaarheid.
- Bekijk hier het ontwerp van Dura Vermeer: Betaalbare Sociale Woningen
- Bekijk hier het ontwerp van TheNewMakers‘: Verplaatsbare, configureerbare tijdelijke woningen voor senioren, starters en spoedzoekers
Verdichten in de stad en Kwaliteit gaan goed samen
Met gebouw Little C in Rotterdam wordt getoond hoe verdichting en kwaliteit wél samen kunnen gaan, zowel architectonisch als stedenbouwkundig. Het spectaculaire Fenix I, ook in Rotterdam, toont een fraaie combinatie van hergebruik, durf, goeie architectuur en dito samenwerking, met de architect als spil. Beide projecten illustreerden dat het vroeg betrekken van architecten en ontwerpers effect heeft.
Cirkelstad ‘8 bouwprincipes voor circulair bouwen’
- Normalisatie standaard per 01.01.2024 – Het Nieuwe Normaal (HNN)
- Inspiratie om te zoeken en vinden van producten met circualaire ambitie op basis van beschikbaarheid
- Inspiratie voor je pitch
“Wachten, wachten, wachten op een woning”
Cirkelstad Auditmodel – 5 clusters
Klik op deze link, lees erover, met video en links naar de auditmodel
- Materialen
- Energie
- Water
- Werkgelegenheid
- Proces
Zonneschoorsteen
Deze zonneschoorsteen staat op het stadskantoor in Venlo.
Ook het Erasmus Universiteitsgebouw in Rotterdam is voorzien van een zonneschoorsteen.
- Een klimaatcascade zorgt voor natuurlijke ventilatie en luchtbehandeling
- De zonneschoorsteen voor het afzuigen van lucht en het oogsten van zonne-energie
- Een Ventecdak voor het versterken van de natuurlijke ventilatie
Resultaat: door de slimme en integrale ontwerpstrategie een energieneutraal gebouw met een extreem lage energieprestatiecoëfficiënt. De synthese van architectuur, bouwtechniek en installatietechniek resulteert in een energiezuinig, maar ook gezond en behaaglijk binnenklimaat.
Statica 6.0 is de rekentool om kalkzandsteenconstructies snel te controleren
Statica 6.0 helpt om de faalkosten in de bouw te beperken en de veiligheid te vergroten. Bij Statica 6.0 horen een aantal rekenvoorbeelden van constructies die veelvuldig in kalkzandsteen worden uitgevoerd. De berekeningen zijn uitgevoerd op basis van de Eurocode-normen.
De vernieuwde rekenvoorbeelden zijn:
- bungalow met (gewapende) metselwerkpenanten
- woongebouw met stabiliteitswanden
- woongebouw met stabiliteit uit een raamwerk
- rij woningen met penanten in de voor- en achtergevel
- rij woningen met penanten naast het trapgat
Statica 6.0 bestaat uit 11 modules. Het rekenvoorbeeld voor de bungalow met (gewapende) metselwerkpenanten is onlangs geheel nieuw toegevoegd. De rekenvoorbeelden zijn nu ook volledig te downloaden rechtstreeks vanuit het Statica 6.0 programma. Klik hier voor het programma
Construction Material Pyramid
CO2 berekenen materialen
Met de Construction Material Pyramid kun je CO2-footprints tussen verschillende materiaalsoorten of materiaalsoorten binnen dezelfde categorie vergelijken. Hiermee bereken je de verschillende soorten milieueffecten. Goed voor je onderbouwing tijdens je finalepitch
Nieuw: DesignLCA in Archicad
Met de DesignLCA krijg je onder andere inzicht in de CO2-uitstoot en hoeveelheid afval van het ontwerp. Hiermee kun je direct binnen jouw Archicad omgeving de consequenties van ontwerpkeuzes zien én ontwerpkeuzes onderbouwen.
MPG, BENG of integraal rekenen (MEPG)
- De MEPG is een nieuwe eerlijke en integrale berekeningsmethode.
- MEPG is een keuze voor een materiaal-onafhankelijke berekenings-methode.
Dus: MEPG zet effecten van keuzes dus duidelijker en objectiever tegenover elkaar.
De MEPG-berekening maakt het mogelijk om veel beter dan voorheen de effecten van materiaalkeuzes én energie mee te wegen. Effecten van die keuzes worden duidelijker en objectiever tegenover elkaar gezet. Waarover die keuzes gaan? Dat kan gaan over meer of minder isoleren en pv-techniek. Of de vorm van energieopwekking en de tapwaterinstallatie. Maar ook: wat betekent de keuze voor een collectief systeem, zoals blokverwarming? Wat je als ontwerper of ontwikkelaar wilt, is scenario’s kunnen afwegen. Dat is mogelijk met de MEPG.
Lees HIER het volledige artikel
Digitale tools voor de architect van de toekomst
Nieuwe digitale tools veranderen de manier waarop architecten werken. Deze tools evolueren analoge 2D-plannen naar cloudgebaseerde 3D-modellen en ze leveren architecten data-analyse evenals door AI-ondersteunde softwaretoepassingen.
Autodesk Spacemaker lanceert een operationele energie analyse-tool in bèta. Deze tool geeft de voorspelde operationele energie realtime weer en helpt architecten en stedenbouwkundigen energie-efficiënt te ontwerpen.
- Maak 3D-massamodellen van de locatie en de omgeving met behulp van automatische gegevenssets
- Test de locatievoorstellen en ontvang nauwkeurige analyses voor meer dan 100 criteria zoals ruis, wind, zon en microklimaat
- Stroomlijn de workflows voor planning en ontwerp in de beginfase met intuïtieve tools en generatief ontwerp
Wil je een BENG Berekening maken?
Uniec3 is een gratis tool voor studenten waarmee je een BENG Berekening maakt. Je docent kan een licentie opvragen en studenten gratis toevoegen.
- De bouwkundige bibliotheek is de centrale plek voor al uw bouwkundige constructies in het project.
- Daarnaast is er een overzicht zijn met alle installaties in het gebouw, zodat je in één oogopslag kunt zien welke technieken worden toegepast.
- Verder is de opzet zeer geschikt om grotere (appartementen)gebouwen overzichtelijk weer te geven.
Maatwerk MPG Calc
Dit programma gebruik je vooraf voor een advies voor materialen. Hiermee krijg je de totaalbeeld van je gebouwontwerp.
MPG Calc is een snelle manier om je gebouw om te zetten in materialen, Het voordeel hiervan is dat het snel inzicht geeft in de uitstoot, op elementbasis.Het nadeel is dat je de resultaten pas op het eind ziet. (niet meer 100% actueel)
Nibe.info
Dit programma gebruik je achteraf om het gebouw volledig door te rekenen.
Nibe.info is een informatiesite waarop je vooraf informatie krijgt over hoe duurzaam materiaal is. Dus je kunt materialen met elkaar vergelijken.
Daarin krijg je een vergelijkingstabel. Overzicht van verschillende gevelbekledingen met daarin per materiaal de waardering hoe duurzaam het product is. (of niet)
Als je dieper doorgaat, krijg je informatie over hoe ze tot dat getal zijn gekomen met daarin bijvoorbeeld schaduwkosten, levensduur etc.
MKI-onderhoud Tool maakt circulair onderhoud en CO2-impact meetbaar
De MKI-Onderhoud (Milieu Kosten Indicator) kan worden gebruikt om de renovatie/onderhoudsaanpak van bestaand vastgoed meetbaar kan maken. De Tool kan optimaliseren op het gebied van CO2-belasting en circulariteit. Toegevoegde waarde:
- Resultaatgericht Samenwerken (RGS) en de landelijke methode voor het meten van circulariteit
- Maakt gebruik van LCA-data uit de Nationale Milieudatabase
- Onderdeel van Kwaliteit in Balans (KiB)
- Indicator voor prestatieafspraken
Drystack | Bouwen zonder cement
Gebouwen bouwen met legoblokjes zonder dat je cement hoeft te gebruiken. Drystack ontwikkelde een kliksysteem waardoor het bouwen van een woning of bedrijf bijna twee keer zo snel gaat als normaal. De bakstenen met gaten worden opgestapeld met een kliksysteem. Voordelen:
- Demontabel bouwen
- Minder CO2 uitstoot
- Snel en mogelijkheden voor prefab bouwen
Maar je kunt natuurlijk wel voegen met potgrond om een groene muur te laten ontstaan
Echo – TU Delft
Het nieuwe onderwijsgebouw Echo draagt bij aan de duurzaamheidsambitie van de TU Delft. Het wordt een flexibel in te delen, energieleverend gebouw, inclusief de gebruikersgebonden energie zoals stroomverbruik voor laptops, verlichting en horeca tijdens de langere openingstijden. Onder andere zonnepanelen, goede isolatie en een warmte- koudeopslag zullen worden toegepast in het nieuwe gebouw. Lees meer over Echo in dit artikel van Stedenbouw
Wat zijn bio-composieten?
Bio-composieten zijn opgebouwd uit natuurlijke vezels als vlas en hennep. Deze worden in de vorm van geweven, uni-directionele of non-woven matten doordrenkt met een gedeeltelijk biologisch hars. Samen vormen zij een sterk, stijf en licht constructiemateriaal.
Kunst van afval
Eén van de manieren waarop Blossom Architecture circulair ondernemen onder de aandacht brengt, is door van afval kunst te maken. Zo staat er in de hal een stoel gemaakt van kokers die uit de container bij Fokker gehaald zijn. Meer voorbeelden en haar (boek)presentatie over circulair aanbesteden lees je hier
Circulair, energieneutraal, zelfvoorzienend afvalbrengstation midden in een woonwijk
Een milieustation in Den Haag is een perfect voorbeeld van circulair bouwen. Naast het ontwerp en de locatie van het afvalbrengstation zijn ook de gebruikte materialen bijzonder. Het gebouw is gebouwd van hergebruikte materialen.
- De gevels die geluidswerend moeten zijn. Daarom is deze achter de contourplaten van de restanten van de uitgestanste grills van DAF Trucks afgedicht met hergebruikte sandwichpanelen.
- De gebruikte glasstroken zijn afkomstig uit gesloopte gebouwen.
- Op het dak liggen zonnepanelen die ervoor zorgen dat het gebouw energieneutraal is.
- Daarnaast wordt regenwater opgevangen en hergebruikt, onder andere om de verhardingen in het afvalbrengstation schoon te maken.
De grafische vormen van de gevelpanelen zorgen voor een interessant beeld en zijn gemaakt van metalen panelen waar onderdelen van DAF Trucks uitgehaald zijn. Ook de locatie van het afvalbrengstation is interessant: midden in de wijk Transvaal.
Alles over het ontwerp van een circulair ambachtscentrum van Modulo
KOER | flexibel indeelbare draagstructuur uit beton en hout
KOER is ontworpen vanuit de gedachte om energiegebruik en materiaalgebruik te beperken, maar daarbij geen concessies te doen ten aanzien van het comfort en de gezondheid van bewoners. Zo heeft KOER een flexibel indeelbare draagstructuur uit beton en hout, dat toekomstige aanpassingen eenvoudig maakt.
Villa Residu in Rotterdam wordt – zoals de naam al impliceert – compleet gebouwd met hergebruikte materialen: 100% circulair. De afweging tussen deze harde en zachte aspecten als comfort, gezondheid, groen en biodiversiteit is op alle schaalniveaus zorgvuldig gemaakt. KOER brengt de verdwenen biotoop uit de tijd dat de plek nog een rangeerterrein was terug op haar daken, biedt in de binnentuin een stukje stadsnatuur en bevat een speciaal ontworpen element dat faciliteert in nestvoorzieningen voor allerlei dieren.
Funderen zonder heipalen
KLEI en VEEN
In Nederland maken we een fundering vaak op heipalen. Dat kost vaak veel tijd. Maar wist u dat hier ook een heel mooi fundering alternatief voor bestaat? In twee woorden: opwaartse druk! Lees hieronder meer.
-
Opwaartse druk door Isopact schuimisolatie
-
Drijvende fundering
Als ter plaatse van het bouwwerk zich een vaste grondlaag bevindt op niet al te grote diepte (maximaal 2 meter), kunt u overwegen om een fundering te maken die opgevuld is met schuimisolatie van Isopact. Door de grote hoeveelheid lucht in schuimisolatie is het lichter dan water, en blijft het dus drijven.
Bekijk ook https://woodstock-vloeren.nl/schuimbeton/ voor meer informatie over schuimbeton.
Circulair ontwerpen met verhoogde vloeren
Slanke holle (dus lichte en flexibele) verhoogde vloeren
De vloer is belangrijk in een gebouw. Waarom zouden we niet kiezen voor modulaire vloeren opgebouwd met stalen profielen die gaten hebben waar de leidingen op alle manieren doorheen kunnen lopen? De voordelen:
- Flexibel wegwerken van leidingen (inclusief afvoeren, leidingen voor warmte/koeling, elektra) waar je makkelijk bij kunt
geen airco’s meer nodig - Ventilatie en afzuiging kan via holle wanden eenvoudig naar beneden
- De constructie is goedkoper (handiger in onderhoud) en flexibel voor nieuwe indelingen
- Een opengewerkt stalen vloer neemt geringe ruimte in beslag, de logistiek is relatief eenvoudig
- Prefab waardoor onderdelen ter plekke alleen nog te worden geassembleerd, wat de bouwsnelheid en de geluidsoverlast ten goede komt
- Gebouwen kunnen door de verhoogde mate van flexibiliteit meer dan 200 jaar mee
Van der Zanden: “De meeste utiliteitsgebouwen hebben leidingen in het plafond weggewerkt. Logischer is om de leidingen in de vloer te leggen en alleen leidingen voor verlichting in de plafonds weg te werken. Het is goedkoper en handiger.”
Link naar volledig rapport en naslagwerken
Tapijt van plastic uit de oceanen
Honderden Filippijnen verzamelen visnetten uit de oceaan. Van die visnetten maakt Interface de meest mooie tapijten. En natuurlijk krijgen de vissers geld voor hun teruggewonnen ‘zeeplastic’. De kleuren en texturen weerspiegelen de golvende golven van onze oceanen en zeeën, in mengsels van wervelende saffieren, waterige aquamarijnen en turbulente tentakels.
Video
Presentatie
De Meeuw Woon/Werkoplossingen met modulaire units
Citumen – gerecycled bitumen op het dak
Icopal lanceerde de Citumen (gerecycled bitumen) in 2018. Deze spectaculaire doorbraak in circulaire dakbedekkingen levert een besparing op van 400 ton CO2-uitstoot per jaar!
Citumen is gerecycled bitumen
CO2
Het is interessant om uit te rekenen hoeveel CO2 jullie besparen door te werken met gebruikte materialen. Reken dan ook gelijk de transportkilometers mee.
Isolatie met koffiebekers
Isolatie met cellulose afkomstig van oude kranten of papieren koffiebekers is ecologisch en thermisch een goede isolatie. Net zoals isolatie van schapenwol of gerecycled textiel zoals spijkerbroeken. Informeer naar de mogelijkheden van Inblazen in compartimenten.